Hedhi, inayojulikana pia kama mzunguko wa hedhi (menstruation), ni mchakato wa kawaida kwa wanawake ambao hutokea kila mwezi. Hedhi ni sehemu ya mzunguko wa uzazi wa kike na inaonyesha mwili wa mwanamke kuwa tayari kwa uwezekano wa mimba.
Mzunguko wa hedhi unaweza kutofautiana kati ya wanawake tofauti, lakini kwa kawaida ni kati ya siku 21 hadi 35. Siku ya kwanza ya hedhi inaashiria mwanzo wa mzunguko mpya.
Baadhi ya wanawake wanaweza kukutana na mzunguko wa hedhi usiokuwa wa kawaida au matatizo kama vile kutokwa na damu nyingi (menorrhagia) au kukosa hedhi (amenorrhea). Mabadiliko katika mzunguko wa hedhi yanaweza kusababishwa na sababu kadhaa, ikiwa ni pamoja na;
1) Mabadiliko Katika Mwili.
Mabadiliko katika uzito, unene, au kupungua kwa uzito kwa haraka kunaweza kusababisha mzunguko wa hedhi usiokuwa wa kawaida. Pia, mabadiliko ya mwili kama vile kuanza au kuacha kwa mazoezi makali, au mabadiliko katika lishe, yanaweza kusababisha mabadiliko ya mzunguko wa hedhi.
2) Matumizi Ya Dawa.
Baadhi ya dawa, kama vile dawa za kuzuia mimba (birth control pills), zinaweza kusababisha mabadiliko katika mzunguko wa hedhi. Kusitisha matumizi ya dawa hizi au kuanza kutumia dawa hizo kunaweza kusababisha mabadiliko katika mzunguko wa hedhi.
3) Stress.
Shinikizo la kihemko na msongo wa mawazo unaweza kusababisha mabadiliko katika mzunguko wa hedhi. Stress inaweza kuingilia kazi ya mfumo wa homoni na kusababisha mzunguko wa hedhi usiokuwa wa kawaida.
4) Magonjwa Ya Kizazi.
Matatizo ya kizazi kama vile fibroids, adenomyosis, au endometriosis yanaweza kusababisha mabadiliko katika mzunguko wa hedhi. Magonjwa haya yanaweza kusababisha hedhi kuwa yenye maumivu zaidi au kusababisha kutokwa na damu nyingi.
Soma pia hii makala: Lijue Tatizo La Uvimbe Kwenye Kizazi (Uterine Fibroids) Kwa Wanawake Na Tiba Yake.
5) Magonjwa Ya Damu.
Magonjwa ya damu kama vile anemia au magonjwa ya kuvuruga damu yanaweza kusababisha mabadiliko katika mzunguko wa hedhi. Anemia inaweza kusababisha hedhi kuwa dhaifu au kusababisha kutokwa na damu kidogo.
6) Magonjwa Ya Homoni.
Magonjwa kama vile Polycystic Ovary Syndrome (PCOS) au ugonjwa wa tezi (thyroid disorders) yanaweza kusababisha mabadiliko katika mzunguko wa hedhi kwa sababu ya usawa wa homoni.
7) Mabadiliko Ya Kawaida.
Kwa wanawake wengine, mabadiliko ya mzunguko wa hedhi yanaweza kutokea kwa sababu za kawaida bila kuwa na tatizo la kiafya maalum. Mzunguko wa hedhi unaweza kubadilika wakati wa miaka ya ujana, kabla ya kuingia kwenye ukomo wa hedhi (menopause), au kutokana na mabadiliko ya umri.
HITIMISHO:
Ikiwa una wasiwasi wowote kuhusu mabadiliko katika mzunguko wa hedhi au unakabiliwa na mabadiliko ambayo yanakusumbua, ni muhimu kuonana na daktari au mtaalamu wa afya. Daktari ataweza kufanya uchunguzi na vipimo vya ziada kulingana na hali yako ili kutambua chanzo cha mabadiliko na kutoa ushauri wa matibabu au usimamizi unaofaa.